carpe diem: vandring

Pinsehelga var varm og vakker. Etter høgmessa pinsedag, tok eg toget til Tangen, ved Mjøsa – og gjekk den gamle pilgrimsvegen fram til Stange kyrkje. Tidlegare har eg gått ei lei i same retning, langs sjølve Mjøs-kysten. No tok eg den merka leia over åsane austanfor. Forbi eitt og anna småbruk; tidlegare husmannsplassar inni skogen, attanfor dei opne bygdene og storgardane.

Eg fekk gå for meg sjølv, ein lang landeveg, litt i skuggen av granskogen. Berre gå, tenkje, be. Ein dag åleine.

Så opnar den breie Stange-bygda seg. Vakre gardar med korte, gamle namn: Rå nordre, Rå søndre,Store Re… Namn som viser at her har det vore folk og drift frå arilds tid. Namn frå Snorres soger. Og bylgjande enger og åkrar, med svart jord, pløgd opp og harva, kraftige felt mot dei ljosgrøne, vide slettene med bryddande korn. Ned mot Mjøsa som glitra sørover og nordover. Av og til eit kast av sval bris. Lurer meg til ein rast under eit stort tre i eit tun ut mot vegen.

På lang avstand ser eg det slanke spiret på Stange kyrkje. Eit heilagt merkje i landskapet. Eg gjeng heilt fram – og møter Kjell Nyhus, ein studiekamerat frå MF-tida, no fengselsprest i Hamar. Eg bur hos han og Anne, kona, til dagen etter og er med på gudstenesta i fengslet, 2. pinsedag. Kjell har teke til med å arrangere turar for nokre av dei innsette, til Fokstugu på Dovrefjell der vertskapet har opna garden som eit pilgrimssenter, med gjesterom og kapell. Dugnadsarbeid, fjellturar, samtalar og samlingar i kapellet. Det gjer noko med dei som er med.

Vi er alle menneske – som treng Guds nåde, i skaparverket, i stilla, i Ordet, i fellesskapen. På vegen.

Reklame

carpe diem: sørover

Evenes flyplass. Helga er over, retur med Norwegian Air om nokre minutt. Det blei fine dagar i Harstad-området, skjønt kald vår her oppe (også). Fekk kome meg til Ramsund (orlogstasjonnen), der eg var marineprest i 1880-81; særleg fint å treffe gamleklokkaren, Petter Hansen, som var ein viktig støttespelar. Inn i det enkle kapellet, stille bøn på altarringen. Det same i Trondenes krk (frå mellomalderen), mange minne derfrå. Så dette blei ein valfart til den fyrste tida i teneste. Ringar blir slutta.

Det blei også ein tur ut til Elgsnes, med utblikk mot storhavet og Andøya langt ute. Og møtet i Harstad kirkeforum blei engasjerande. Glad er eg både for at eg fekk feire messe i St Sunniva krk (den katolske) laurdag kveld, og preike i Harstad krk i går. Igjen: Mission accomplished. Takk til Odd Bjarne (sjukehusprest) og Elin for losji og fellesskap i Sørvika, i Harstad sør. No tek eg vengene fatt.

carpe diem: nordover

Gardermoen. Ventar på å borde fly til Evenes/Harstad. Skal halde foredrag og preike. Tilbake måndag. På veg til gaten, ser eg eit avisoppslag i ein kiosk: Nordmenn hiv i seg seks kilo snacks for året; vi ligg på den absolutte europeiske snackstoppen. Ein tankestillar ved 17.mai-tider. Eg seier ikkje meir….

carpe diem: sogn, solvorn og wittgenstein

Godtfolk, her har det vore litt bloggpause, i overgang frå studie- og skriveopphald på Iona/i Oxord, mange ting å ordne på basen i klosteret, så hit til Solvorn i Sogn. Her tek eg del på eit lite seminar om filosofen Ludwig Wittgenstein. Var her i fjor, også. Som språkfilosof, er han interessant for det eg jobbar med (Newman) for tida.

Det var finne dagar i Blackfriar’s (vårt kloster) i Oxford, saman med br Haavar og brørne der. Sist fredag tok eg bussen derfrå til London/Heathrow og fly til Bergen, for å vere med i ein konfirmasjon i Loddfjord/Olsvik. Fint å kome inn over Nordsjøen og sjå øyriket i Sunnhordland opne seg under meg når skylaget rivna. I Bergen traff eg også gode vener og hadde høgmessa i St Paul krk sundagen. Dagane i Oslo var ei mellomlanding i denne studieperioden – som no altså har ført meg hit til Sogn. Var her i fjor også, då dette semimaret vart skipa til for fyrste gong. Regn og skyer hang tungt i åsar og fjell under heile bilreisa frå Oslo i går, men i dag strålar sola over ljosgrøn, ung bjørkeskog som kryp opp over i fjellesidene, heilt opp i den siste snøen, endå tjukk og kald over toppane.

Seminaret går av stabelen på vesle eksotiske Walaker hotel her i sogneidyllen Solvorn, men eg og fleire bur, som i fjor, på B&B-pensjonatet Eplet rett ovanfor. Trivleg plass! Seinare i dag er det ekskursjon til Urnes stavkyrkje, rett over fjorden, og så inn til Skjolden, der Wittgensteinn hadde ei hytte/ei skrivestove. Sjølv om han var professor i Cambridge.

Herleg å vere vestafjells, her ved Den store fjorden, sjølve Sognefjorden, ein arm av storhav rett inn under Jotunheimen.

carpe diem: oxford

To og ein halv dag i Oxford i denne runden – og tida har eg mest nytta til skriving og litt litteratur-research, så bloggen har kvilt. Fint å bu med brørne her i Blackfriars» (= Svartebrørne, som brørne ofte vart kalla i mellomalderen pga den svarte hettekappa vi stundom brukar utanpå den kvite kutta). På 20-30-talet vart det bygd eit kloster her, som ein studiestad for både dominikananarar og andre, og ein fekk godkjend status i Universitetet, som eit mindre college (grunneininga i universitetssystemet her), ein «hall». Her kjem du inn frå gata – og inn eit veritabelt Oxford-miljø; klosteret bygd kring to små, indre hagar; kyrkja på den eine sida og resten av bygningsmassen parallelt og på kortsidene. Alt i vakker gulgrå naturstein, nygotisk og gjennomført, men samstundes enkelt og monastisk. Vakker, strengt enkel kyrkje, i tradisjonell, dominikansk modus.

Liturgien er verdig og fin, både tidebønene og messene. Biblioteket eit skikkeleg romantisk anlegg med galleri og trapper, men alt moderne lagt ut på digital database. Sjølsagt har eg sosialisert eín del med br Haavar som er i ferd med å fullføre sine studiar her før retur til Noreg (etter sju lange år utanlands, fyrst i Frankrike og så her), og blitt kjend med nokre av dei andre. Stundentbrør og lærarar dei fleste. I kveld var vi ein tur på Oxfords eldste pub, The Turf (Torva!), kloss inn til den gamle bymuren, inn i nokre tronge smau.

Har elles teke turen til Newman-plassar som universitetskyrkja (anglikansk),St Mary the Virgin, der Newman, ved sidan av å vere lærar ved universitetet, også var soknperest, t o m med landsoknet Littlemore i tillegg, eit par kilometer utanfor byen. Det var der han dro seg tilbake saman med vener, til ein kvasimonastisk fellesskap i åra før konversjonen (1846) då han skyna kva veg det bar.. Landsoknet tok han seg også samvitsfullt av; gjekk fram og tilbake til fots, heldt gudstenester, underviste born og unge, fekk bygd ny kyrkje, oppretta skule mm – samstundes som han altså var akademisk lærar og prest for universitetskyrkja. Og skreiv traktar og bøker og artiklar i ein stri straum og leia den anglokatolske rørsla (The Oxford Movement/The Tractarians). Utan datamaskin! Intens bøn og hardt arbeid, det var oppskrifta den gongen. I St Mary såg igjen den enkle preikestolen opp ved ei av søylene der han held sine vidgjetne, intense preiker; preiker som samala skarer av folk og snudde Oxford på hovudet. På den same plassen (skjønt på ein eldre preikestol) preika i si tid også John Wesley så det susa. Historisk plass.

I den store (understatement) bokhandelen, Blackwell’s, med diger teologisk avdeling (utenkjeleg i Noreg) greidde eg å halde meg, og kjøpte berre éi bok (og noterte fleire Newman-titlar): av bror til den krakilske nyateisten Christopher Hitchens («God is not great»), nyleg avdød, Peter Hitchens («Rage against God»). Peter bei også ihuga ateist, men kom seinare tilbake til trua. I boka fortel han om livet sitt og analyserer den britiske, antikristne kulturen frå etterkrigstida og framover; med engelsk, imperial nasjonalisme som psevdoreligion og Winston Churchill som nasjonens Jesus. Boka er svært velskriven og er blitt ein bestseljar. Ta og les! Sjølsagt heilt underkommunisert i Noreg.

Vel, det er snart natt. Matutin og laudes i morgon, pakke sekken og ta bussen 90 min til Heathrow. Så heimover.

carpe diem: til Oxford, omsider

Omsider… fordi vi miste toget vårt frå Glasgow i går kveld. Det blei meldt om «delay», men det kom ikkje opp ny annonsering på el-tavla, og den skotske aksenten samt klangen i stasjonshallen gjorde at vi ikkje oppfatta detaljane om ny avgangstid – og dermed strauk toget avgarde utan oss.

Der stod vi, nokså fortapte, men ein prest vi hadde observert og raskt helsa på nokre minutt før, kom ned mot oss på veg ut etter å ha henta den han skulle – og såg dei to molefonkne preikebrørne. Før vi fekk sukk for oss, hadde han invitert oss til seg, no problem, lasta oss inn i bilen og teke oss med til ei messe han fyrst skulle vere med på; ei jubileumsmesse for ein gamal prest, 50 års ordinasjonsdag, i soknet «St Mary, Mor til hjelp i allslags naud» (Mater omnia seccursus), ute i ein forstad i Glasgow. Stor kyrkje, fullt hus, og eit slags kombinasjon av stemninga på eit norsk bedehus og ei katolsk messe, med sterk somg av den evangeliske typen, kraftige og samstemde svar i liturgien,frimodig og glad preike osv. Presten fortalde at han hadde vore proff fotbalspelar (!) som ung mann, at han hadde fått alvorleg lungeinfeksjon som mange døydde av, i krigens dagar, at han overlevde, at han tok opp att fotballen og fekk ein hard ryggskade – og etter alt dette lova han Gud og Maria møy at om han blei frisk, skulle han bli prest og vie sitt liv til Kristus. Han blei begge deler.

Etter messa fekk vi både mat og hus i prestegarden til fr Stephen (Dunn) med ein lang og ivrig prat om kyrkja og trua, både i Skottland og elles. I si tid, sa han, var det 300 katolske prestar i Glasgow; masse irske innvandrarar og stor aktivitet. No er det ca 80 prestar, og i det etterindustraliserte samfunnet har det også vore nedgang i folketalet. Over 44 skipsverft var det i Glasgow (samt gruveindustri og mykje meir); no er det berre tre verft att. Vi var samde om at i framtida vil kyrkja i VestEuropa bli mindre, men sterkare og tydlegare. Fr Stephen tok oss med inn i huskapellet sitt og ba for oss og velsigna oss.

I dag tidleg dro vi inn til Glasgow Central og fekk tog med skifte i Wolverhampton til Oxford. Fin reise gjennom skotske åslandskap med beitande sauer, ned NordEngland, stadig grønare og meir sommarleg, til full bløming her i Oxford. På plass i gjesterom i vårt kloster, Blackfriars, her. Til fredag.

—
Kva er det å vere katolikk? Det er å stå «lost» på ein stasjon i ein storby, bli invitert etter fem minutt av ein prest, vere med i ei messe i eit sokn du aldri har vore i før og delta i songen og bøna, den same messa, å kjenne at den eldre mannen på benken bak deg som song med i salmane av full hals, pikkar deg på skuldra (han såg at vi var dominikanarar) og gir deg 20 pund; -You’ll need it! Det er å helse på ei dame som kjem bort til oss og som kjenner systrene på Lunden kloster i Oslo. Det er å bli velsigna for natta og reisa vidare.

Verda blir lita i ei stor kyrkje. Som rett og slett er Guds familie, i Glasgow og kvar som helst.

carpe diem: Iona – oxford

Her er vi; rask publunsj (burger) på The Ireon Horse, like ved Clasgow Queen Street Station. Toget frå Oban kom inn for ein times tid sidan, og neste tog, til Birmingham/Oxford, går 1740. Tidleg i dag feira vi messe i kapellet på Iona, saman med sr Jane og nokre gjester. Nokre fine dagar er over. Og i dagmorgon var det grå himmel og regn – etter over ei vike med sol og vind. Lucky us!

Ikkje minst gårsdagen var fin, med avskilsrunde til St Columba Bay og vandring langs Ionas austkyst, med viker, bratte berg og lyngheier. Arbeidet mitt har også skride fram; er eg god, greier eg å kome i mål med eitt av kapitla før eg er tilbake i Oslo. Eg jobbar, i dette kapitlet, med Newmans syn på språket.

OK, toget går snart…

carpe diem: iona IV

To dagar med kald nordavind så det plystra, men med sol, som så ofte i nordaver. Men i natt løya det, så det har vore mogeleg å sitje i solveggen igjen. Sundet nedanfor her glitrar i sola og cumulusskyene svevar som lette, høge dampslott over øyane mot sør og himmelranda bak. Det er verkeleg eit eige ljos her – og i kveld, etter ein rusletur opp frå hamna og heim, såg vi ein ljoske liksom på baksida av øya, mot vest, som ei skimrimg over den låge fjellkanten. Ingen kunstige ljoskjelder i den retninga, berre utmark og deretter opne Atlantaren. Engleljos.

Skrivinga har fått tak, etter mykje blading i bøker og notatar, så eg er på bylgja no. Kapitlet no handlar om Newmans forståing av språket og korleis vi kjem fram til å halde noko for sant; ikkje gjennom abstrakte omgrep, men gjennom levande erfaring av det orda seier. Mennesket tenkjer med heile seg.

Kvar dag held vi rytmen med laudes, middagsbøn, messe og vesper.
Vi skifter på å halde ein liten homilie ved kvar messe (br Haavar er diakonvigd, som kjent). Eit høgdepunkt er lunsjen i fjøresteinane, med enkle ingrediensar frå butikken, rett i vasskanten; rein sjø over kvit sandbotn, nokre måsar og kajer som kosar seg, og lengre ute i sundet ein flokk havsuler som stig opp og stuper ned som lynraske projektilar og tar fangsten sin langt under overflata.

Vi opplever noko av det som St Columbas bøn handlar om (ho heng på veggen i rommet mitt her):

Let me bless almighty God,
whose power extends over sea and land,
whose angels watch over all.

Let me study sacred books to calm my soul:
pray for peace,
kneeling at heavens gates.

Let me do my daily work,
gathering seawed, catching fish,
giving food to the poor.

Let me say my daily prayers,
sometimes chanting, sometimes quiet,
always thanking God.

Delightful is to live
on a peaceful isle, in a quiet cell,
serving the King of kings.

Vårt daglege arbeidsoppgåver som preikebrør er litt annleis enn St Columbas – vi må sanke meir ord enn «seawed», for å kunne skrive, undervise og forkynne og fiske menneske, men elles er det berre å seie: Amen.

carpe diem: Iona III

Veromslag i går, til meir nordavind og kaldare – men i kveld igjen mildare. Det friskna til med kuling utover dagen og i kveld gjekkk br Haavar og eg ein tur rundt nordenden av øya og langs den stranda der St Columba likte best å trekkje seg tilbake for å be. Å vandre langs bylgjebrotet med Atlantarhavet rett ut… Her kjenner eg meg heime, både i naturen og i den åndelege atmosfæren. Øyar er heilage, ljose stader, engleheimar, etter keltisk tankegang.

Vi gjekk halvegs langs øya på vestsida (øya er vel berre tre, fire kilometer lang), og så rett opp gjennnom myrane og opp hamrane til fjellknatten Dun, omlag 100 m o h. Så ned att på andre sida og inn til hamna. Dei kvitkalka gardshusa lyser mot skyminga; ein månesigd, nokre jagande skyer og ein strålande Venus avteiknar seg mot kysthimlen.

Rask tur på puben ved hamna, og vi kjem i prat med eit par av dei yngre sauebøndene her. Iona er eit paradis, seier dei; jorda er god, alt veks villeg (i motsetnad til inne på Mull, den store øya innanfor sundet, der alt er hardt og bistert og tung-grodd) og dyra har det godt her. -Vi driv på den gamle måten, seier dei. Dei vil gjerne pratast igjen; klosterfolk høyrer heime her, merkar vi at dei meiner.

Skrivinga går sin gang. Gjort ferdig eit essay til ei bok og er godt i gang med eit Newman-kapittel. Vi feira messe her, festen for St Markus evangelist i dag. Ei gruppe pilgrimar fylte det vesle kapellet: frå Skottland, Trinidad og Frankrike. Mest ungdomar.

Nordavinden syg endå ute, han legg seg seint om kveldane. God natt, Iona.

carpe diem: Iona II

Dagane går her på den heilage øya, på Hi, som det heiter på gaelisk. Sol, vind, skyer; april på den skotske highland-kysten. Utan tvil ein øy der det er englar rundt oss. Br Haavar og eg er innlosjerte på denne katolske retrettgarden, ikkje stor, men harmonisk tilpassa sitt formål. Plass berre til nokre få gjester om gongen. No er det ingen organisert retrett her, berre einskildgjester, Iona-pilgrimar. Vi to dominikanarbrør syng laudes i kapellet klokka åtte, så er det frukost, arbeid og fritid framover dagen. Lett lunsj må vi ordne sjølve, og det er enkelt å kjøpe litt brød og noko attåt på Spar-butikken ved kaia og rusle ned på sandstranda like ved og innta måltidet der. Vi har elles gått turen til St Columba Bay, sør på øya, der han landa då han kom frå Irland, på 500-talet. Og site ved den breie stranda rett over på andre sida her, mot vest, med vide, grøne, nedgnaga sauebeite som eit grønt filtteppe ut mot havkanten.

Om ettermiddagen klokka fem er det messe, og så bed vi vesper. Sjøl har eg eit lite rom i andre etasje med vindauge mot sundet og den store øya Mull. Her er det fint å skrive. Eller ein kan sitje i solveggen på nedsida av huset, litt i ly for den lette nordavinden.

Sundag feira vi høgmesse i eit av kapella i abbedi-komplekset. Med mange tilreisande og pilgrimar til stades. Sjølv om Skottland er mest calvinsk-presbyteriansk (Church of Scotland), er det også mange katolikkar her.

Fint å vere her. I morgon er det meldt nordaust kuling, så det frisknar til.

carpe diem: iona

Så kom vi hit, br Haavar Siomon og eg. Han er i ferd med å avslutte sine studiar i Oxford, etter fleire år i Frankrike, og vi møttest i går kveld hos (dominikanar-) brørne i Glasgow (der dei m a har ansvar for det katolske soknet St Columba).

Eg kom meg vel over Nordsjøen, berre vel 50 minutt Widerøe-flytur frå Sola, landa i Aberdeen og tok toget langs Nordsjø-kysten, om lag to og ein halv time, til Glasgow. God natts svevn og så på toget igjen; ei skikkeleg provinsrute opp til the Highlands, ut til Oban. Derfrå ei Caledonien-Mac Braine ferje ut til Isle of Mull og buss på smale krokete vegar ut til Fionphort med ei kort ferje over sundet til Iona. Skikkeleg grøn sjø her, med kvit sandbotn og frisk-raud tang, med tev av salt og tare, slik det skal vere og heilt som heime.

Vi rusla gjennom den vesle landsbyen ved hamna, med kvite og steingrå murhus, forbi puben og Spar-butikken (!), forbi ruinane av det mellomalderske nonneklosteret og så opp til det katolske retretthuset Cnoc a`Chalmain. Rask innljosjering, litt kvile og deretter messe i det enkle kapellet. BrHaavar diakon, eg prest og nokre gjester. Men er ikkje her før vi har «innteke» øya; ein tur til det fullrestaurerte, mellomalderske bendiktinar-abbediet. Der held no Iona Community til (Church of Scotland, reformert) og tek mot gjester og pilegrimar i tusenvis. Og så, etter kveldsmat, ut og sjå solnedgangen frå den breie bukta på vestsida. Heilt vindstille, berre døyvde dønningar som rullar sakte innover strendene. Fred.

Heilt til no er det ein lett ljoske over vesthimlen, nokre dramatiske skyer – og Venus, stor og strålande. Vi er her. I morgon er det høgmesse som vi får halde i eit av kapella (St Michael’s) i abbediet. Så skal det tenkjast og skrivast heilt til neste helg.

carpe diem: på veg…

…til Iona. Men fyrst til Aberdeen og Glasgow, altså. Her sit eg på Sola, etter å ha fare frå Vigra via Flesland i føremiddag. I går gjekk Velledalensemniaret av stabelen, i Velledalen grendahus, for tredje året på rad. To hundre frammøtte er er ikkje verst i ei norsk bygd. Som vanleg er alt som har med infrastrukturen å gjere, frå lokale og lydanlegg til PR og bevertning, ordna lokalt, effektivt – og på friviljug basis. Bygde-Noreg på sitt beste.

Og så vêret! Fyrste dagen med litt temperatur etter nokre kjølege dagar her, varm vårsol som gjer dalbotnen grøn og fjelltoppane til kvite massiv av ljos. Mot den turkis kveldshimlen og etterkvart i måneskin er det heilt «breathtaking».

Mi vurdering er stadig den same som då vi tok initiativ til seminaret: Norsk bygdeliv er aktivt, resurssterkt, moderne, initiativrikt også på kulturfronten. Men det manglar filosofi og etos (meining) etter at den kristne, frilynde og nasjonsbyggjande tradisjonen er nedbygd. Det blir lett det kvantitative som tel, og at vi skal ha det gøy, bli spreke og pene. Det høyrer med, men isolert, kan det ende med det vi kan kalle «den nye bygdehedonismen». Alt blir underhalding og kostbart opplevingskonsum.

Samstundes viser interessa og oppsluttinga om eit slikt seminar at folk også tek til å ynskje seg noko meir, og noko anna.

Vonar at Widerøflyet som etter planen tek av herfrå klokka 1515 tek meg trygt over «fjorden» (Nordsjøen) til Skottland. Frå Aberdeen til Glasgow med tog. Som sagt: Til Iona i morgon. God willing.

carpe diem: studiar mm

Tida før og etter Stille vike og Påske er tett i kyrkje- og klosterlivet, så bloggen har hatt nedsett puls, men lever stadig. I dag tidleg kom eg til Stranda, som fyrste fase i ein studie- og skrivebolk. Skal – som i fjor og året før – vere med på Velledalenseminaret (torsdag), saman med ven og velledaling Paul Otto Brunstad. Velledalen er like over fjellet her, i grannekommunen til Stranda,Sykkylven. På veg dit, nyttar eg høve til rask visitt hos mor mi, som blir 90 i sommar og i god vigør; greier seg sjøl og køyrer stadig sin Subaru, skjønt ikkje så lange leier som før.

Seint i går kveld tok eg nattbussen hit frå Oslo; slumra meg oppgjennom surt og kaldt ver i Gudbrandsdalen – og slo augene opp på veg ned frå Strynefjellet, med veldige, snøkvite fjell på morgonblå bakgrunn rett i fleisen. Fantastisk. Våren kom tidleg hit vest, men blei forsinka av ein kjøleg periode som varer enno. Klårt og stille, og marker og lauvskog som hutrar og ventar på å sleppe laus grønfargen.

Etter Velledalen går det med fly via Bergen til Aberdeen (!) – for eg har hyra meg plass på det katolske retrettsenteret på Iona, St Columbas øy, der eg har vore eit par gonger før, for mange år sidan. Dei tilbyr gratis opphald for prestar som kan feire messe for gjester og husfolk der. Og der skal eg skrive meir Newman. Br Haavar Simon (Nilsen) som eit par år har vore i Oxford, etter fem i Frankrike, for å fullføre studiane sine, kjem også til Iona. Vi møtest fredag kveld i dominikanarklosteret i Glasgow og drar vstover derfrå. Etter Iona er det innom Oxford for litt Newman-research og ein visitt i Blackfriars» – klosteret der br Haavar held til. Planen er at han skal assignerast til St Dominikus i Oslo frå hausten av og presteviast der i oktober. Bra med nytt mannskap!

Etter Iona/Oxford vender eg nasen heimover og er i Oslo den 6. mai. Alt: Om Gud vil.

Sist helg (13-15/4), før eg dro hit, leia eg ein retrett for kateketar på den katolske leir- og kursstaden Mariaholm ved Øyern (Spydeberg). Preiker, retrettføredrag og personlege samtalar. Krevjande, men fint.

I dag har eg vore litt i ørska etter ei lang nattbussnatt, men har fått med meg fyrste del av rettssaka mot A B Breivik. Godt at det så langt ser ut til å bli roleg gjennomført, men eg – som sikkert alle – kjenner sorga og alvoret heilt inn i margen. Ein snev av domedag for oss alle.

Alt dette kjem eg sikkert tilbake til.

Ei lett snøbyge kjem svevande innafrå fjorden, men dunstar nok bort før ho kjem hit. April.

carpe diem: Eg ve te Bergen av og til, og er der no…

Natt i Bergen. Eg traff Eirik S, Eirik F, Ståle og Peder – gamle vener – etter Katolsk Forum (der eg har halde foredrag) og etter at dei har hatt sin vikentlege kvelds-fotballmatch. Ein rask prat på puben – og så rusla eg ut til Nikolaikirke-allmenning saman med Eirik og sa ha det og rusla heim til St Paul i Nygårdsgata.

Korte avstandar i denne tette mellomalderbyen. God til å gå til fots i.

Regn. Mildt. Grønt. Bergen. Ikkje styrtregn eller sipregn,  men eit lett støvaktig regn som får skiferplatene på plassen ved Den blå steinen til å blenkje. Regn og reint.

Grønt i parkane og rundt Lille-Lungeren. Grønt, kjennest det ut, vestover mot Sotra, Askøy og Øygarden, der det grøne går over i brun lyng ut mot dei ytste svaberga.

Kom i går, tala på eit studentmøte på Det akademiske kvarter, ei lita gruppe i eit rom som kallast Stillheten, 4. etasje. Bur i St Paul og konselebrerte messa der i kveld, før Katolsk Forum. Tildlegare på dag var eg i ein skuleklasse på Bergen Handelsgym. Opne, interesserte ungdomar. Lett samtale. Imponerande fordomsfrie.

Nokre avtalar i morgon, etter fromessa, så toget til Oslo kl 1558.  Tog = kvile, tenkje, lese, be.

carpe diem: Gåsa og katten…

… dro, som kjent/i fylgje Jakob Sande, til messa i Lund. Og i dag er eg på veg til same stad samen med Ivar (Bjørnsen), postulant i dominikanarordenen, for at han skal bli kjend med brørne i Skandinavia (Dacia). VI tok ut med bil frå Oslo i dag tidleg, i vintervêr med slapseføre på motorvegane. Men det har gått bra, så langt. Eit par pausar undervegs; no like før innspurt til Lund, ti minutt unna. Så langt sør er det berre litt snø att, men det nokså surt og kjøleg. Skal vere i Lund til sundag og så retur til Oslo. Laurdags kveld skal eg tale til dei katolske utlandsstudentane her; brørne i klosteret vårt i Sandgatan driv studentarbeid. Og har også ansvar for katolske St Thomas församling i Lund. Reknar også med å treffe kjende, som td norske teologistudent Ann Jeanette Søndbø; ho studerer patristikk (kyrkjefedrene) ved Lunds universitet.

Vi har fylt opp tanken, fylt på spylarveske (går mykje av det på slikt føre), tar ein kaffi – og hiv oss på gratis nett/wifi på 7Elleven – butikken her.  Vel: Lund neste!

Dagane gjekk fort i Stavanger. Det var fullt i dei ekstra preste- og gjesteleilighetene, så eg var innlosjert hos familien James, på Stokka. Veldig triveleg og gjestfritt!  Fredag og laurdag kom eg meg ut til Jær-strendene, til Orrestranda og Rægeanden. I sol og frisk bris, med brusande bylgjer og vind i håret! Fredag saman med god ven, Jørg Jørgensen, og dotra, Idun. Elles var det jobb og førebuing på føremiddagane og retrettpreiker og messe om ettermiddagen og kvelden. I går, sundag, fyrst høgmesse i Stavanger og så i Sandnes der ein leiger den elles nok så lite brukte Metodistkyrkja. Retrett-deltakarane var ein avgrensa gruppe, men på sundagsmessene var det, som vanleg, overfullt, både i Stavanger og på Sandnes.  Den nye/utvida kyrkja i Stavanger er endå ikkje ferdig, så ein må bruke menighetssalen, i fleire rundar. Det er imponerande å sjå denne store og raskt veksande kyrkjelyden greie seg med enkle midlar og dårlege lokale. Her er det ein katekeseskule med 700 elevar, drivne av friviljuge; i kjellar- og bomberom, på loft og lemmar. Ikkje overflod og luksus til disposisjon her. Eg unner verkeleg St Svithun ei større kyrkje og bedre lokalitetar for arbeidet! Det beste er folka. Arbeidsfolk for det meste, «tenarskapet» for det nyrike Noreg. Unge og gamle, foreldre med babyar på armen, folk frå Lithauen, asylsøkjarar frå Irak, utan opphaldsløyve, dei store gruppene frå Vietnam, Polen og Filippinane, franske og belgiske innimellom, tamilar og afrikanarar. Då eg stod og delte ut kommunionen under messa i Sandnes og sa: Kristi lekam! til alle som strøymde fram fror å ta i mot, tenkte eg: Desse er òg Kristi lekam, Kristi kropp i verda, stadig fornya nettopp ved å ta i mot Kristi kropp i sakramentet. Fin tog-retur i dag; passerer Vennesla no. Bra å jobbe på toget; korrespondanse, skriving. Og våren er her, langs ruta…

—

I dagane som kjem, er det regulær visitas  i klosteret, av provinsialprioren i den franske dominikanarprovinsen som vårt kloster tilhøyrer. Bra.

 

Dagane gjekk fort i Stavanger. Det var fullt i dei ekstra preste- og gjesteleilighetene, så eg var innlosjert hos familien James, på Stokka. Veldig triveleg og gjestfritt!  Fredag og laurdag kom eg meg ut til Jær-strendene, til Orrestranda og Rægeanden. I sol og frisk bris, med brusande bylgjer og vind i håret! Fredag saman med god ven, Jørg Jørgensen, og dotra, Idun.

Elles var det jobb og førebuing på føremiddagane og retrettpreiker og messe om ettermiddagen og kvelden. I går, sundag, fyrst høgmesse i Stavanger og så i Sandnes der ein leiger den elles nok så lite brukte Metodistkyrkja. Retrett-deltakarane var ein avgrensa gruppe, men på sundagsmessene var det, som vanleg, overfullt, både i Stavanger og på Sandnes.  Den nye/utvida kyrkja i Stavanger er endå ikkje ferdig, så ein må bruke menighetssalen, i fleire rundar. Det er imponerande å sjå denne store og raskt veksande kyrkjelyden greie seg med enkle midlar og dårlege lokale. Her er det ein katekeseskule med 700 elevar, drivne av friviljuge; i kjellar- og bomberom, på loft og lemmar. Ikkje overflod og luksus til disposisjon her. Eg unner verkeleg St Svithun ei større kyrkje og bedre lokalitetar for arbeidet!

Det beste er folka. Arbeidsfolk for det meste, «tenarskapet» for det nyrike Noreg. Unge og gamle, foreldre med babyar på armen, folk frå Lithauen, asylsøkjarar frå Irak, opphaldsløyve, dei store gruppene frå Vietnam, Polen og Filippinane, franske og belgiske innimellom, tamilar og afrikanarar. Då eg stod og delte ut kommunionen under messa i Sandnes og sa: Kristi lekam! til alle som strøymde fram fror å ta i mot, tenkte eg: Desse er òg Kristi lekam, Kristi kropp i verda, stadig fornya nettopp ved å ta i mot Kristi kropp i sakramentet.

Fin tog-retur i dag; passerer Vennesla no. Bra å jobbe på toget; korrespondanse, skriving. Og våren er her, langs ruta…

carpe diem: i st svithuns by

Det regnar tett og mjukt her i Stavanger. Kom i ettermiddag med toget frå hovudstaden. Sol og fint på Sørlandsbanen, heile vegen til vi kom til Egersund, då tjukna det til. Snø var det ikkje å sjå frå Kvinesdal og vestover, så her er det grønt og vårleg, og dei fyrste krokussane er observerte. Og i morgon er det meldt sol. Vestlendingen i meg har det bra slik.

Er her for å tale (!). Fyrst fasteretrett med føredrag og messer/preiker frå og med i morgon til og med sundag høgmesse; så Katolsk Forum sundag kveld. Tog til Oslo måndag føremiddag.

I går kveld var det Oskeonsdag-messe i St Dominikus krk (sjå utlagd preike) – og kyrkja var full som aldri før. Stappa. Mange unge.  Mange leitar etter eit nytt veggrep i livet sitt, både truande med lang røynsle, og andre.  Alle som ville, kom fram og mottok oskekrossen i panna; ein lang prosesjon… Andlet til andlet med Gud.

carpe diem:romsa ii..

Her har det gått i eitt; lange møtedagar på karmelittklosteret Totus Tuus  (Heilt Din), så det har vore lite å hente på bloggen. Kjem sterkare tilbake! Vi (liturgikommisjonen) har jobba med nye ritualbøker for den katolske kyrkja i Noreg (omsetjing og tilrettelegging av latinsk original), Rituale Romanum. Dei viktigaste katolske liturgiske bøkene er jo Missale (messeboka), Tidebønene og altså Rituale (dåp, ferming, skriftemål, osv osv), samt salmeboka/hymnarium som er meir eit frittståande tillegg. Missalet og Tidebønene har vore i hamn  ei stund, no er det Rituale som står att i norsk versjon, som ein serie skikkelege bøker og ikkje berre som småhefte og lause ark, slik det har vore lenge. Det endelege resultatet skal godkjennast av Roma før det får offisiell status. Vi har alt  ei messebok til bruk for lefolket under liturgien, og ei bønebok til personleg bruk. Så no hjelper det etterkvart.

Det har vore mildt, men litt tungt vêr her, godt innever, sjølv om vi gjerne skulle hatt klårvêr på rundturen til Malangen og Balsfjord i går, men det var fint, likevel. Eg har vore her mange gonger før og kjenner landet.

Men nettopp difor, på den andre sida, hadde det vore gjevt å få sjå meir av dei storslegne omgjevnadene. For nettopp det store, det vide, det høge, frie og omfattande er det som er dette landskapets nådegåve. Arkitsk aristokratisk.  I dag tidleg letta det på sløret; når eg drog gardinene frå, var skyene borte og himlen klår, om enn med bankar av snøbyger som mørkna til innimellom.

Eg gjorde ferdig homilien/preika til høgmessa i Vår Frue (den katolske domkyrkja) og vandra innover til sentrum. Ned bakkane til torget høyrer eg eit skikkeleg rap av ein stormåse, ein svartbak – og eg kjende at eg er i ein havby, i noko av mitt eige. Ein annan lyd enn dei snille hettemåkane i Frognerparken! Salt sjølukt frå hamna høyrer med. Det er nettopp hamna og hamneområda, med bryggene, sjøhusa og kaiene, som gjer Tromsø. Og skikkelege båtar, fortøydde eller på slipp. Snurparar, linebåtar, trålarar, sjøsterke ferjer; «Harry Olsen», «Nordic Girl», og den slags namn.  🙂

Nei, no skal eg seie farvel til systrene her, før avreise til flyplassen. Skal leggje ut dagens preike og litt til snarast råd.  Ka du trur?

carpe diem: Romsa

…er «Tromsø» på samisk, og her er eg no. Etter nokre hektiske dagar på heimleg klosterbane og tilsvarande ro på bloggen, er eg på møte i den katolske liturgikommisjonen. Fleire av medlemene bur nordpå, så no va det oss søringane sin tur å ta ut på langferd. Eg blir her til sundag.

Vi er innlosjerte i det store, gilde og vakkert liggjande karmelittklosteret, heilt sør på Tromsøya. Raudt var ljoset av vintersola over fjella på Kvaløya og Malangen då eg i morgongryet gjekk frå gjestehuset til kyrkja for å syngje Laudes. Kvar dag blir merkbart lengre her nord etter solsnu. Fagert er landet her oppe, ein arktisk svip som gjev høgtid og   ro.  Karmelittsystrene og landskapet møtest her i det kontemplative perspektivet.

Ein god plass å arbeide med liturgi og bøn.